Startpagina??? > ???Eigen schrijfsels??? > ???

Oude kerkboeken uit Achthuizen

Oude kerkboeken uit Achthuizen opgedoken!??
Onlangs kreeg ik van Jaap Hotting uit Creileroord, wiens overgrootvader rond 1900 uit Ooltgensplaat naar de ???overkant??? is verhuisd, twee boeken waarvan hij dacht dat ik er wel belangstelling voor zou hebben. Dat was inderdaad het geval!??
Het betreft twee uitgaven van het gebedenboek ???Godvruchtige Leidsman???, het eerste uitgegeven in 1841, het tweede in 1854, beide te Venlo bij de Wed. H. Bontamps. Deze gebedenboeken konden vroeger thuis worden gelezen, maar meestal gebeurde dat in de kerk tijdens de Heilige Mis of het Lof. Daarom werden ze ook wel ???kerkboek??? of ???missaal??? genoemd. Ook in mijn jeugd was het nog gebruikelijk zo???n boek mee te nemen naar de H. Mis. De ouderen onder ons zullen zich dit nog wel herinneren. Dat dergelijke boeken bewaard zijn gebleven, is op zich niet zo bijzonder. Wie op Google de titels ervan intoetst, kan ze vrij gemakkelijk vinden.??
Wat deze boeken voor mij echter zo bijzonder maakt is dat ze van mijn voorouders zijn geweest: Cornelis Koene, geboren in 1807 in Zuidzijde, en Dingena Beljaards, geboren in 1804 in Hooge en Lage Zwaluwe. Hun namen staan, deels met potlood en deels met zwarte en blauwe inkt, op de eerste lege bladzijden ervan geschreven. Cornelis en Dingena waren de grootouders van mijn opa Kees Koene. Behalve een boerderijtje aan de Galathesedijk hadden zij een caf?? op de Hoek waar regelmatig door het kerkbestuur werd vergaderd. Cornelis werd zelfs als vijfde kerkmeester toegevoegd aan het aanvankelijk uit vier personen bestaande comit??. Bouwpastoor Van Luenen vond een oneven aantal bestuurders in verband met de besluitvorming handiger. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat allebei mijn voorouders de leeskunst machtig waren, maar Cornelis mogelijk wel. Dat is op te maken uit de weliswaar niet helemaal correcte, maar goed leesbare handtekening die hij onder hun trouwakte heeft gezet. Mogelijk heeft het echtpaar de boeken, afkomstig van de in Rotterdam gevestigde Boekhandel N. J. Verhoeff, ten geschenke gegeven aan hun opgroeiende kinderen. Deze hadden in de jaren dertig en veertig van de 19de eeuw onderwijs gevolgd op de Openbare School in de Langstraat en konden dus zeker lezen en schrijven.?? ??
In het boek van 1841 moet nog zijn gelezen in de kerk van Oude Tonge, waar de rooms-katholieke inwoners van Zuidzijde, Achthuizen en de Langstraat destijds op zondag lopend naartoe gingen. Na eind 1845, toen Achthuizen een eigen kerk kreeg, zal er vooral daar in gelezen zijn.??
Uit de geschreven tekst voor in de boeken blijkt dat ze in 1895 toen Dingena Beljaards overleed ??? haar man was haar al in 1862 voorgegaan ??? bij hun kleindochter Maria van de Capelle terecht zijn gekomen. Zij was het oudste kind van Jacomina Koene, de dochter van Cornelis Koene en Dingena Beljaards die in de familie bekend stond als ???meutje Mie???. Deze Jacomina was getrouwd met Gerardus van de Capelle. Omdat Maria van de Capelle een paar maanden na haar grootmoeder overleed, moeten de boeken naar iemand anders in de familie Van de Capelle zijn gegaan. Maar wie dat was, zal wel voor altijd een geheim blijven. Op een gegeven moment zijn de boeken opgeruimd en in de handel terechtgekomen. Gelukkig zijn ze nu weer ???thuis??????..??
De naam Van de Capelle komt niet meer voor in Achthuizen. De laatste die naar ik me herinner zo heette was Dientje van de Capelle, bijgenaamd 'Dientje van de tram???. Zij zwaaide de scepter in het sinds lang verdwenen tramstationnetje annex cafeetje/boerderijtje tussen Achthuizen en Zuidzijde. Haar man Piet Jacobs kwam in 1936 onder de tram waarbij hij dodelijk verongelukte.
Onder de nakomelingen van Cornelis Koene en Dingena Beljaards bevinden zich naast de personen uit de al genoemde families ook mensen met de achternamen Van de Swaluw, Van Reijen, Vervloet, Brands, Hack en waarschijnlijk nog veel m????r.??
Mochten er lezers van Rondom zijn die ook boeken of andere voorwerpen zoals kleding of iets heel anders van voorouders uit een ver verleden hebben, dan zou ik dat graag horen. Mogelijk kunnen we ook daar dan eens aandacht aan besteden.?? ????