Startpagina??? > ???Eigen schrijfsels??? > ???

Leendert Hinke, een VOC-opvarende uit Ooltgensplaat

Door Joke van Rumpt en Cor Koene

Ons verhaal begint met Teuntje Lok. Zij kwam uit Klundert, waar ze rond 1717 geboren werd als dochter van Lauwrens Jansz Lok en Janneken Willemsdr van Antwerpen. Omdat de doopboeken van Klundert, evenals de trouw- en begraafboeken, in 1737 (1) bij een kerkbrand verloren zijn gegaan, is haar doopdatum niet meer te vinden. Zoals zoveel West-Brabantse mensen in die tijd trok ze op zoek naar werk in de landbouw naar Ooltgensplaat op het eiland Goeree-Overflakkee. Na gedane arbeid keerden de meeste arbeiders in het najaar naar hun geboortegrond terug. Als het werk goed was bevallen en goed verdiende, of als er in West-Brabant geen droog brood te verdienen viel, kwamen ze het volgende jaar weer terug. Waarschijnlijk heeft Teuntje zo???n terugreis nooit gemaakt, - behalve misschien voor familiebezoek, - want in 1741 trouwde ze in Ooltgensplaat met de 28-jarige Platenaar Jan Janse. Het paar kreeg vier kinderen, die allen in Ooltgensplaat werden gedoopt. Na het overlijden van haar man had ze een korte relatie met Gijsbert de Goode. Tot een huwelijk kwam het echter niet, al?? kregen ze in 1757 wel samen een dochtertje. Van de kinderen van Jan Janse en Teuntje is alleen Jannetje, gedoopt op 31 januari 1745, volwassen geworden. Zij trouwde met Arie Cornelisz Westdijk en van dit paar hebben we in ons bestand 285 directe nakomelingen. Terwijl de familielijn van Teuntje Lok in West-Brabant is uitgestorven - haar oudere zus Brigitta had geen kinderen -, is dat op Flakkee dus bepaald niet het geval!
Na haar relatie met Gijsbert de Goode - Teuntje was inmiddels al 43 - raakte ze nogmaals zwanger. Haar kind werd op tweede kerstdag 1760 in Ooltgensplaat gedoopt en kreeg de naam Leendert. De notulant noteerde in het doopboek dat de vader onbekend was, maar later moet duidelijk zijn geworden wie dat was: Leendert Hinke, een soldaat die waarschijnlijk in 1760 in het fort Prins Frederik in Ooltgensplaat gelegerd was. Dit fort maakte deel uit van de Stelling van het Hollands Diep en het Volkerak. Hoelang hij daar is geweest, is onbekend. Net zoals we nooit zullen weten of Leendert het kind ooit erkend heeft, of ??berhaupt ervan wist??? Mogelijk was?? hij voor de geboorte al uit het fort vertrokken. Soldaten in die tijd wisselden nogal eens van standplaats.
We zien Leendert terug op 21 december 1767, toen hij als soldaat uitvoer met de Zuijd-Beveland, een schip van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). Dit schip was in 1755 in Middelburg voor de Kamer van Zeeland (2) gebouwd en kwam vanaf 1755 tot 1781, toen het werd onttakeld, in gebruik bij de VOC. Het had een laadvermogen van 550 last dat overeenkomt met 1100 ton.??
Leenderts bestemming was Oost-Indi??, dat nu Indonesi?? heet. Na bijna vier maanden, op 12 april 1768, kwamen ze aan bij Kaap de Goede Hoop, waar de VOC een verversingspost had. Hier sloegen schepen op doorreis naar Oost-Indi?? verse groente en water in om de door zeelieden zo gevreesde scheurbuikziekte te voorkomen. Na een vrij lange rustpauze werd de reis op 13 mei 1768 voortgezet en ruim twee maanden later, op 16 juli 1768, kwam het schip in Oost-Indi?? aan.??
Over verdere reizen van Leendert Hinke is ons niets bekend, maar dat hij tot zijn dood bij de VOC in dienst is geweest, staat wel vast. Als hij op 2 september 1771 in Azi?? overlijdt, komt er namelijk volgens in het Nationaal Archief in Den Haag gevonden aantekeningen ook een einde aan zijn dienstverband met de VOC.
Nu terug naar de naar zijn vader vernoemde jonge Leendert Hinke, die erin slaagde in leven te blijven. In 1781 trouwde hij met Pieternella van Hooidonk, maar dit huwelijk bleef kinderloos. Na het overlijden van Pieternella hertrouwde Leendert in 1784 met Margaretha Heller, geboren in Herkingen als dochter van de Duitse Johan Coenraad Heller en Ariaantje Bruggeman. Leendert en Margaretha kregen vier kinderen, waarvan er twee jong stierven. De oudste en de jongste, Tona en Adriana, werden volwassen en trouwden. Hun nageslacht leeft tot op de dag van vandaag voort onder welbekende Flakkeese namen zoals Van Prooijen, Wesdijk, Braber, Van der Linde, Kasteleijn, De Wit, Arensman, enz., enz.
(1) Han Prince zocht het voor ons op: ???De kerk van Klundert ging op 10 maart 1737 in vlammen op. Het vermoeden bestond, dat de brand veroorzaakt was door een kooltje uit een stoof. Die werd destijds gebruikt om ???s winters de voeten warm te houden.??? (Bron: Nederlands Hervormde Kerk - Klundert)
(2) De VOC-Kamer van Zeeland was de Zeeuwse afdeling van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en verantwoordelijk voor de uitvoering van een kwart van de activiteiten van de VOC. Gedurende elke cyclus van acht jaar was de Kamer van Zeeland twee jaar lang het VOC-hoofdkantoor. (Bron: Wikipedia).?? ??